برای افزایش بازده موتورخانه و صرفه جویی در مصرف انرژی، چند راهکار طلایی وجود دارد تا در کارکرد صحیح “قلب ساختمان” اختلالی به وجود نیاید. همانطور که میدانید وظیفه موتورخانه، تامین سیستم گرمایشی ساختمان میباشد که از بویلر یا دیگ های بخار، چیلر جذابی یا تراکمی، برج خنککن و سیستم پمپاژ آب تشکیل شده است. دودکش موتورخانه از دیگر سیستم های مهم این فضاست که باعث خروج دود و غبار و حرارت ناشی از دیگ های بخار میشود. برای افزایش هرچه بیشتر موتورخانه ساختمان تا پایان مقاله همراه ما باشید.
قبل از اینکه به نکات مهم برای افزایش بازده موتورخانه بپردازیم، لازم است با دلایل هدر رفتن انرژی موتورخانه آشنا شویم. به صورت کلی، اتلاف انرژی دو دلیل دارد:
طبق بررسی های صورت گرفته، متاسفانه مهندسان و طراحان سیستم های حرارتی نسبت به انتخاب درست ظرفیت تجهیزات موتورخانه کم توجهی میکنند و مصرف انرژی به شدت افزایش مییابد. لازم است تا با توجه به نیاز مقدار حرارت ساختمان، ظرفیت صحیح دستگاهها انتخاب شوند. چند مورد از این ناهماهنگیها عبارتند از:
به همان میزان که تاسیسات حرارتی و برودتی موتورخانه نقش بسزایی در تامین آب گرم ساختمان دارند، نیازمند تعمیرات دورهای منظم و پایدار هستند تا منجر به افزایش بازده موتورخانه شود. عواملی همچون تنظیم بودن حسگرها، بررسی عایق کار، سرویس تجهیزات بویلر، منبع دوجداره آبگرم، پمپاژ آب و… در کارکرد صحیح و کاهش مصرف انرژی موتورخانه تاثیرگذار هستند.
سیستم موتورخانه ساختمان از تجهیزات و تاسیسات حرارتی گرفته تا دودکش و کلاهک آن، به سرویس دورهای نیاز دارند تا به درستی کار کنند و از افزایش مصرف انرژی جلوگیری شود. در ادامه به مواردی اشاره میشود که سهم بزرگی در افزایش بازده موتورخانه دارند:
به تازگی سیستم کنترل هوشمند در موتوخانهها نصب میشود که میزان گرمای تولید شده را با توجه به نیاز ساختمان کنترل میکند و در کاهش مصرف انرژی نقش مهمی دارد. در موتورخانه های قدیمی که مجهز به این سیستم نبودند، دمای آب گرم در سیستم گرمایشی ساختمان روی یک درجه ثابت تنظیم میشد و کل روز همین دما را داشت. همین عامل باعث میشد تا در بعضی از ساعات روز، ساختمان بیش از حد گرم شود و ساکنین برای کاهش دما، پنجرهها را باز کنند که اتلاف انرژی را به دنبال داشت. اما با نصب سیستم کنترل هوشمند علاوه بر افزایش بازده موتورخانه، دمای ساختمان در دو حالت تنظیم میشود:
شاید سوال پیش بیاید که کارکرد این سیستم چگونه است؟ سیستم هوشمند موتورخانه ابتدا دمای بیرون از ساختمان را ثبت کرده و نسبت به آن، دمای آب گرم ساختمان را مشخص میکند؛ بدین ترتیب حدود 20 درصد از اتلاف انرژی صرفه جویی شده و موجب افزایش بازده موتورخانه میشود.
از دیگر عوامل مهم در کاهش اتلاف انرژی، عایق کاری تجهیزات موتورخانه است. توصیه میشود سطوح تجهیزاتی که دمای بالای 50 درجه سانتی گراد دارند یا سطوح تجهیزاتی که دمای پایینتر از 15 درجه دارند، به خوبی عایق کاری شود؛ چرا که موتورخانه وظیفه تامین حرارت و برودت را دارد و احتمال اتلاف انرژی بسیار بالاست. کاهش هزینه های گرمایشی ساختمان و جلوگیری از اتلاف انرژی معمولا با دو روش عایق کاری انجام میشود:
از این عایق های معدنی برای افزایش بازده موتورخانه روی سطوح مختلف با دمای بالای 50 درجه سانتی گراد انجام میشود. روش سنتی عایق کاری موتورخانهها خیلی مطمئن نیست و با جذب رطوبت، میزان نگهداری آن کاهش مییابد. بنابراین بهتر است پوشش لاستیکی ضد آب روی عایق قرار گیرد.
استفاده از این عایق های پیشرفته برای افزایش بازده موتور خانه در بین افرادی که در حوضه تاسیسات فعالیت دارند، بسیار پرطرفدار هستند؛ اولین مزیت برتر این عایقها نسبت به عایق های معدنی، داشتن مقاومت حرارتی بالاست و دومین مزیت، نفوذ ناپذیری در برابر رطوبت است و نیازی به پوشش ضد آب ندارند. عایق های EPDM و یا NBR/PVC در دو نوع صفحهای و لولهای طراحی و تولید می شوند و فعالیت دمایی آنها بین 40- درجه تا 125 درجه سانتی گراد است. در نظر داشته باشید ضخامت مناسبی از عایق برای عایق کاری تجهیزات با دمای بالای انتخاب شود و عایق در گوشهها فشردگی نداشته باشد.
از مهم ترین موارد تاثیر گذار برای کارکرد هرچه بهتر سیستم موتورخانه، سرویسکاری با تعمیر و نگهداری منظم و دورهای دیگ های آبگرم است؛ دیگ های آبگرم منبع انرژی حرارتی ساختمان هستند که اگر در زمان های منظم سرویس شوند و اگر اختلالی در آنها به وجود آمد، به سرعت تعمیر شوند، حدود 30 درصد از مصرف انرژی صرفه جویی شده و منجر به افزایش بازده موتورخانه خواهد شد. در حالت کلی، نعمیر و نگهداری موتورخانه قبل از شروع سرما در هر ساختمان جزء الزامات است.
تمیز بودن مشعلها و تعمیر آنها: در مشعل های گازی، سوخت از مسیر های باریکی عبور میکند که وجود کثیفی و رسوب در این مسیرها، منجر به بسته شدن و کاهش دبی سوخت میشود. عواملی همچون رنگ نامناسب شعله، دودهزدگی، صدا های غیر معمول و… نشان دهنده نیاز دیگ ها به تعمیر و سرویس ها هستند.
دوده زدایی محفظه احتراق: انتقال حرارت به سیال آب درون دیگ های آبگرم، راندمان بالای دیگ و در نتیجه افزایش بازده موتورخانه، با برطرف کردن دوده انجام میشود.
نصب دمپر در دودکشها: برای افزایش بازده موتورخانه، طراحی، ساخت و نصب دودکش موتورخانه اهمیت بالایی دارد. کانال دودکش وظیفه دارد دود و گاز های سمی حاصل از احتراق را به فضای بیرون خارج کند و این عامل بزرگی در اتلاف انرژی است بنابراین لازم است با نصب دمپر های باروماتیک، دمپر های گرمایی و دمپر های الکترومکانیکی، از خروج گازهای حاصل پس از خاموشی مشعل توسط دودکش جلوگیری میشود.
جمع بندی
در این مقاله ابتدا به دو عامل مهم اتلاف انرژی موتورخانه اشاره شد و سپس، 3 مورد از راهکار های طلایی افزایش بازده موتورخانه توضیح داده شد. اگر ساختمانی مسکونی یا اداری برای تامین سیستم گرمایشی خود به موتورخانه مجهز باشد، رعایت نکردن حتی یک نکته از این متن، احتمال دارد سیستم کارکرد آن را با مشکل جدی رو به رو سازد. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان پویان گسترش تماس حاصل فرمائید.